admin
Hukuk (Özet) : Hukuk, her şeyden önce bir düzen demektir. Ama hukukun öngördüğü düzen, çalışarak gerçeklesevinçli bir düzen değildir. Hukuk, topluluk içinde insanoğluın sahi kesinlikle davrandıklarını değil, kesinlikle davranmaları icap ettiğini gösterir. Hukuk, namına uyulmak ve uygulanmak sinein vardır. Doğruluk değeri dolayısıyla, insanoğlu arası ilişkileri bir düzene almak, maşeri ömürın gerçekleşmesini çıkarmak icap. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Hukuk düzeni, doğduğu andan itibaren bireyin muhalifsına onaylama edilmesi ve uyulması müstelzim, kategorik hakikat kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği gibi, onlara aykırı bir yönde de kullanabilir. Bu nedenle topluluk içinde insanoğluın hâl ve davranışlarının dostluk kurallarına uymaması, her dönem mümkündür. “İşte dostluk, sima davranışlarını değerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana gelen bir tip, bir bütündür.” İnsan-sima, sima-huy ilişkilerinin insanlığın şerik çıkarı ve huzuru sinein evrensel ilkelerle güvence şeşna kızılınmasıdır. Hukuk, insaniyet seviyesi sinein göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birgani düşünüm ortaya atılıtır. Bunlar kaynağı: tanrı, dershane çıkarları, topluluk sözleşmesi, huy ve insanoğlu olarak belirten temalerdir. Hukuk Nedir Hukuk, toplumun genel menfaatini yahut fertlerin ve toplumun şerik iyiliğini çıkarmak için konulan ve umum gücüyle desteklenen kaide, adalet ve kanunların kâffesidür. Daha yaygın bir tanılamamıyla dostluk, adalete yönelmiş maşeri yaşfakat düzenidir. Hukuk Söz Manaı Hukuk kelimesi Arapça “adalet” kökünden gelir ve adalet kelimesinin çoğşanlı olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Fellahçda “adalet” kelimesinin çoğşanlı “ah’kak”tır. Türk Tat alma organı Kurumu’na bakılırsa dostluk kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yapmış oldurım zorlaü belirleyen yasaların kâffesidür”. Bunun haricinde hukukun “haklar” medlulı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, hukuk medlulında da kullanılır. Yöntem Manaı Hukuk dönemden döneme değiştiği sinein hala doyurucu bir tanılamam mimarilamamıştır. Kant “Hukukçular hala hukukun tanılamamını aramaktadırlar” der. Hasetmüzde en çok onaylama edilen tanılamamı ise: “Belli bir zamanda belli bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması talih zoruna (müeyyide) bentlanmış kurallar kâffesidür.” Ilmî bir disiplin olarak dostluk, kendi içinde çizgi olarak ikiye ayrılır. Genel olarak hukukun kişiler arası ilişkileri mevzu meydan kısmına Özel Hukuk, kişiler ile talih yahut devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Halk Hukuku adı verilir. Bu ayırım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). çağdaş Hukuk, Ticaret Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna karşılık Anayasa Hukuku, Ukubet Hukuku ve İdare Hukuku umum hukukunun mebdelıca alt dallarıdır. Hukuk Kuralları ve Özellikleri Hukuku gayrı toplumu organizatör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden ayıran özellik talih aracılığıyla güvenceye kızılınmış ve cebri yapmış oldurımlara sahip olmasıdır. Hukuk kuralları sima davranışlarını düzenler ve bulunmuş olduğu toplumun kırat hükümlarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sayesinde nazir nitelikteki tüm durumlarda uygulanması esenlanır. Yapmış oldurım (Müeyyide) Hukuk meydanında yapmış oldurım umum gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek sinein kullanılır. Hukuk düzenini esenlamayı ve korumayı fakatçlayan yapmış oldurımlar gene dostluk düzeninin öngördüğü şekilde namına getirilir. Maddi ve manevi yapmış oldurımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yapmış oldurımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken manevi yapmış oldurımlar bu durumları dikilmek sinein kullanılır. Ukubet hukukunda ölüm, hapishane ve kredi cezaları; esas hukukunda siyasetten men, kısım kapatma; algı hukukunda algı ve gümrüksüzçılık cezaları gibi değişkin dostluk dallarında değişkin yapmış oldurımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile alakadar çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız icabında; şuuri bir irade olarak gören kuramlar, irade dışı olarak gören kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların birtakımlar felsefik değil ortaya konduğu devrin problemlerını çözmek yahut siyasal temaleri dostluk biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali türe olan dostluk, genel olarak şu şekilde tanılamamlanabilir: “Hukuk, adalete yönelmiş maşeri bir yaşfakat düzenidir.” Bu tanılamamdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu namına getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, pratik yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak maksut, hukukun maşeri ömürı düzenleyip insanoğluın pasış ve asayiş içinde bir arada yaşamalarını esenlamaktır. 2. Uygulama Yarar (Toplumsal İhtiyaçların Karşılanması) Hukukun pratik amacını, maşeri gerçeklik belirler. Hukuk bu fonksiyonu ile topluluk içinde yaşayan insanoğluın, birbirleri ile ihdas etmek zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruhsal bir varlık olarak insanoğlunun mimarisından kaynaklanan gereksinimlerinı muhaliflamaya çkızılışır. Hukuk bu fonksiyonu ile mevlit, muta nikâhı, ölüm vb. önemli biyolojik olayları da çeşitli hükümlerle düzenler. Tek dostluk düzeni ömürın çizgi gerçeklerini görmezden gelemez. Hukuk düzeni, insanoğlunun saf mimarisına ve bundan müterakki gelen ihtiyaçlarına akla yatkın geçmek zorundadır. Hukuk önemli ölçüde, kazançlı gerçeklere de kapalıdır; kazançlı gereksinimlara uymalı ve onları muhaliflamalıdır. 3. Doğruluk Hukuk bu fonksiyonu ile belli bir organizasyon şeşna aldığı toplumsal gereksinimlerı, özü salt bir eşitlik düşüncesi olan türe ölçüsüne vurarak çın kimliğini kulaklıır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En kısaca tanılamamıyla türe, “bir eşitlik düşüncesi”dir. “Doğruluk, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) geçmek üzere iki değişkin anlamda kullanılır. Doğruluk esasta ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, yiğitlik, fazilet medlulında şahsi bir özelliği deyimler. Nefer her dönem haklı olana yönelir, herkese kendine düşeni yöneltmek uğrunda mütemadi ve değalışverişmez bir çaba gösterir. İşte bu hâl ve çabayı gösteren türe, özne (süje) ile alakadar oluşundan ötürü öznel (sübjektif) türe olarak nitelenir. Bir yiğitlik olan öznel adaletin haricinde ve ondan önce nesnel (objektif) bir türe kavramı vardır. Nesnel türe, kişinin bir özelliğini değil, kişilerin konkre durumlarda gerçekleştireceği ilinti biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte dostluk meydanında hukuki kırat olarak kavlükarar konusu olan türe de, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü dostluk, insanoğlu arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve algılanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar kâffesidür.” Toplum sineindeki davranış ve ilişkilerin değerlendirilmelerini sineaziz kurallar tümü olarak dostluk, bu değerlendirmelerde türe ölçüsünü kullandığı ve istimal etmek yerinde bulunmuş olduğuna bakılırsa, adaletin böylecene, hukukun da bir değerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Hukuk normlarında türe acaba ne ölçüde yansıtılmıştır ? Mevcut dostluk ne denli adaletlidir ? İşte burada yasa üstü türe kavramı ortaya çıkmaktadır. Bu, tüm dostluk sistemine ve sistemlerine hâkim mevcut, nesnel ve salt bir kırat niteliğindeki adalettir. Hukuk bir topluluk düzenini sineerir. Hukukun varlık nedeni de adalettir; ister bulunan düzeni saklamak, gerekse onu değalışveriştirmeyi meşrulaştırmak sinein her dönem adalete mebdevurulur. Nesnel ve yasa üstü türe hukukta muhalifmıza oturmuş dostluk düzenlerinin asli örneği, olması müstelzim dostluk medlulında dostluk idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile türe, bulunan dostluk düzenlerinin namına akla yatkın olup olmadığı açısından bir kırat ve yorum ölçüsü evet. Gene bu özelliği ile türe, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun hazırlamak amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile yapıcı ve olumsuz muhaliflıklı ilişkilerde mevcut bu üç fonksiyon abra içinde olduklarında, adil bir dostluk düzeninin gerçekleşmesi esenlanır. Normal olarak tüm dostluk normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak dostluk, hem adaleti gerçekleştirecek, hem maşeri yaşfakat uyacak, hem de bu maşeri ömürın pasış içinde sürebilmesi sinein bir düzen görünümünü esenlamaya çkızılışacaktır.